Dit wordt de derde zomer in haar nieuwe huis. We zitten in de tuin, Jacqueline (63) en ik, en praten over ons gezamenlijk verleden en over haar binding met Trichterveld en Mariaberg. Jacqueline kwam 18 jaar geleden via een vaste huurovereenkomst met Maasvallei in een oud huisje in de Archipelstraat terecht. In dat huurcontract stond vermeld dat ze rekening moest houden met spoedige verplaatsing in verband met veranderingen in de wijk. Ze dacht dus dat ze maar een poosje in de Archipelstraat zou wonen. Dat poosje heeft 15 jaar geduurd. ‘Het was een paradijsje in de zomer en een hel in de winter’, zegt ze. ‘Het huis was zo vochtig dat de schimmel achter het behang groeide en ik met een jas aan in de keuken stond te koken, want die lag op ’t noorden en was het koudste lokaal van het hele huis. Er viel niet tegen de kou op te stoken.’ En toch raakte ze op den duur erg aan het huis verknocht.
Tijdens de eerste informatiebijeenkomst over de toekomstige herbouw van Trichterveld door Maasvallei werd uitleg gegeven over het sociaal convenant, dat stipuleerde dat de huidige bewoners zo lang als ze wilden in hun huis konden blijven wonen en dat herbouw slechts zou plaatsvinden als beide huizen onder een kap leeg zouden komen te staan. Dit convenant werd ondertekend door Maasvallei, een onduidelijke huurdersvereniging en de Gemeente Maastricht. Jaren voordien was bewoners de gelegenheid geboden hun huurhuis voor 75.000 gulden te kopen op voorwaarde dat alle bewoners daarmee instemden. Die unanimiteit werd niet bereikt, waardoor de hele zaak niet doorging. Tevens werd duidelijk dat de herbouwde sociale huurwoningen enorm in huur zouden stijgen en dat daar huursubsidie voor kon worden aangevraagd. Voor een aantal bewoners was ook dit niet haalbaar vanwege het grote verschil tussen de lage oorspronkelijke huur en het bedrag dat maandelijks toch nog moest worden opgehoest.
Er werd een uitzondering gemaakt voor een zevental woningen aan de rand van de wijk die onder Monumentenzorg vallen. Vijf van de zeven woningen zijn inmiddels door de bewoners gekocht. De herbouw ging naar zin van Maasvallei en ook van de bewoners veel te traag. In een periode van gemeenteraadverkiezingen, toen de politiek andere prioriteiten had, is Maasvallei erin geslaagd de clausule dat bewoners er tot aan hun dood of vrijwillige verhuizing mochten blijven wonen, met instemming van de gemeenteraad uit het convenant te krijgen. En toen brak de hel los. Er werd actiegevoerd, pamfletten werden opgehangen maar dat heeft allemaal niet mogen baten.
Ook Jacqueline werd geherhuisvest en kreeg 75% van de verhuis- kostenvergoeding en – na lang soebatten – twee maanden gratis huur. Ze woont nu in een volledig geïsoleerd huis met vloerverwarming en interne luchtcirculatie. Die circulatie moet altijd aan staan en als het hard waait is het net of er in haar slaapkamer een horrorfilm met van die akelige geluiden wordt afgedraaid. In slaap vallen is dan een hele kunst. Vloerverwarming is leuk maar vraagt ook om bijzondere vloerbedekking die niet goedkoop is. De kinderziektes van de moderne nieuwbouw. Ze heeft een grote tuin en genoeg plek om haar auto en fiets te stallen.
Van de oorspronkelijke doelstellingen van Maasvallei met de veranderingen in Trichterveld, namelijk de sfeer in de wijk zoveel mogelijk behouden, de wijk moet groen blijven en de samenstelling van de populatie moet meer divers worden, is volgens Jacqueline weinig terecht gekomen. De tuinen werden gestandaardiseerd: hoe hoog de ligusterhaag mag zijn, staat vast. Hoe groen is de wijk nog? De grote bomen zijn bijna allemaal verdwenen en er heeft weinig tot geen herbeplanting plaatsgevonden. Op speciaal verzoek van een achterbuurvrouw zijn onlangs drie jonge bomen geplant bij het Mariabeeldje. Chapeau!
Waar zijn de oude bewoners gebleven? Ondergesneeuwd door bewoners van koopwoningen waar opritten een hoofdbestanddeel van de met hekken ommuurde tuinoppervlakte vormen. Is er nog ruimte om nieuwe initiatieven te realiseren? In haar vorige woning had Jacqueline een zes meter lange rieten boot op een oplegger in de tuin staan; het clubhuis van haar zoon! Vroeger bestond Trichterveld voor 100% uit sociale woningen. Wat is daar van over? De creatieve potentie lijkt uit de wijk verdwenen te zijn.
Wat buurtactiviteiten betreft is Jacqueline altijd al actief geweest: in het verleden gaf ze tekenles in het Buurtcentrum. Ze is afgestudeerd aan de pedagogische academie en heeft de 1e graad textiele werkvormen gehaald. Ze is altijd in om iets met tweedehands kleding te doen en om op verzoek kinderen te schminken. Ook voor kunstprojecten in Mariaberg kan men een beroep op haar doen. Ze gaat wekelijks naar yogales en is ook wekelijks te vinden in de Buurtbrök voor een kop koffie. In de zomer maakt ze veel en graag gebruik van het zwembad Jekerdal.
