De buurt moet onze buurt blijven een terugblik op de stadsvernieuwing in Blauw Dorp/ Mariaberg 1974-1990
De eerste berichten over het voornemen om Blauw Dorp aan te wijzen als stadsvernieuwingsgebied veroorzaakten veel onrust onder de bewoners van deze buurt. Mede omdat deze gepaard gingen met geruchten over vergaande sloop- en nieuwbouwplannen.
Reden voor bewoners om zich snel te organiseren in de hoop op deze manier direct invloed te kunnen uitoefenen op de besluitvorming. Onder het motto “Blauw Dorp moet Blauw Dorp blijven” werd gestart met een actie ter behoud van de eigenheid van hun woonomgeving. Velen waren hier immers geboren en getogen en gehecht aan deze buurt, waar de scoiale woningbouw bij het begin van deze eeuw in Maastricht gestart is en oordelen het woonklimaat beter dan in recentelijke nieuwbouwbuurten.
De daaruit volgende discussies leidden tot het besluit om de wijk vanuit één totaalplan aan te pakken en niet in kleinere, los van elkaar staande, onderdelen. Vandaar dat ook een groot deel van het aansluitend Mariaberg bij het stadsvernieuwingsgebied betrokken werd. Deze benadering leek de beste waarborg tot behoud van het oorspronkelijke karakter van de buurt.
Desondanks ging de bouwvereniging St. Servatius, zich beroepend op haar rechten als eigenaar, toch van start met het presenteren van nieuwbouwplannen. Dit leidden tot felle discussies over en weer, die na de realisatie van de eerste fase uitmondde in de principiële toezegging dat haar resterend woningbezit zo mogelijk gerenoveerd zou worden.
Daarmee was er op dit belangrijk onderdeel rust geschapen. Een ander regelmatig terugkerend geschilpunt vormde de plannen tot woningverbetering. Om tot een oplossing hiervoor te komen dwong men als het ware elkaar om eruit te halen wat erin zat. Terugkijkend was iedereen het met elkaar eens, dat dit spanningsveld heeft bijgedragen tot een kwalitatief goed stadsvernieuwingsproces.
Maar ook als dit met elkaar geconcludeerd kan worden, blijft staan dat er van de bewoners veel offers gevraagd zijn. Vandaar dat de gemeente Maastricht spontaan haar medewerking toezegde aan het voorstel van de Bewonersstuurgroep Blauw Dorp, om hun bij gelegenheid van de afsluiting als blijk van erkentelijkheid een boekwerkje aan te bieden waarin deze vergaande ingreep in hun leefsituatie is vastgelegd.
Dit boekje is dan ook geschreven vanuit het gezichtspunt van de bewoners. Er is vooral gebruik gemaakt van het informatiemateriaal waarvan zij indertijd kennis hebben kunnen nemen. Daardoor is het accent gelegd op hun ervaringen, hun bijdrage aan de besluitvorming, hun problemen en de rol die de Bewonersstuurgroep Blauw Dorp daarin gespeeld heeft. Moeilijk leesbare technische uiteenzettingen over bouwkundige zaken, vergunningen, subsidies, overheidsbeleid, constructies, funderingen, de ondergrond etc., zijn dan ook bewust vermeden.De buurt moest hun buurt blijven en dus was de opdracht dat dit boekwerkje allereerst voor hun, de bewoners, geschreven en samengesteld moest worden.
Dit neemt niet weg dat het ook voor derden interessant kan zijn om kennis te nemen van dit deel van de historie van een uniek maastrichts stadsvernieuwingsprojekt.
Voorwoord
Een uniek fenomeen van de stadsvernieuwing in Blauw Dorp/ Mariaberg is de Bewonersstuurgroep geweest. Sinds 1975 was dat de constante factor, die zich krachtig manifesteerde bij corporaties en gemeente.
Meer dan 1200, meestal vooroorlogse woningen, werden aangepakt volgens een goed afgesproken fasering. Felle discussies werden gevoerd of het nu over slopen, aanbouwen of het verkeer was. Iedereen werd daarin betrokken of het nu corporatiebesturen, raadscommissie, kamerleden of staatssecretarissen waren.
In een brochure daar nog eens de aandacht op vestigen, is belangrijk. Niet alleen zullen de betrokkenen daarmee het gebeurde beter in herinnering houden; het bevat ook lessen voor de toekomst, waarin gemeenschapszin en buurtbeheer centraal moeten staan.
De brochure is geschreven vanuit de ervaringswereld van de bewoners; de Bewonersstuurgroep heeft het documentatiemateriaal geleverd. Dat levert ongetwijfeld een ander beeld op dan zou blijken wanneer de dossiers van de corporaties en de gemeente als basis genomen zouden zijn. Of dat een objectief beeld zou opleveren is de vraag. In ieder geval niet een brochure als deze: een staaltje van buurtbeheer dat er zijn mag.
Colophon
Titel: De Buurt Moet Onze Buurt Blijven
Schrijver: Jacques Verham
Uitgave: Bewonersstuurgroep Blauw Dorp
Foto’s: Fotodienst gemeente Maastricht en J. Verham
Tekeningen: gemeente Maastricht, Stadsontwikkeling
ISBN: 90-9004808-1
Jaartal uitgave: 1990