Voorwoord
Welkom in Mariaberg. Ter promotie van de buurt en haar culturele erfgoed heeft het Buurtplatform Mariaberg een wandelroute uitgezet langs de kunstwerken die onze buurt rijk is. Deze wandeling voert u langs beeldhouwwerken, plaquettes, bijzondere architectuur, een muurschildering en verschillende anderszins markante plekken in onze wijk. Vanwege historische relaties met enkele monumenten in aangrenzende wijken hebben wij ons bij de keuze van de bezienswaardigheden niet strikt beperkt tot de topografische grenzen van Mariaberg – al gaande de wandeling zal dit duidelijker zichtbaar worden.
Het stadsdeel is tussen 1907 en 1947 vanaf de Hertogsingel westwaarts opgebouwd uit drie kleinere gedeelten die tezamen de wijk vormen die (ten onrechte) in zijn geheel door veel mensen als Mariaberg wordt aangeduid. Deze naam is afgeleid van de in 1947 opgerichte parochie ‘Onbevlekt Hart van Maria’, wier kerk het hart van de wijk en het hart van de route vormt. In volgorde van opbouw bestaat de wijk uit de volgende drie delen: Blauwdorp, Proosdijveld en Trichterveld. Elk van deze drie delen heeft een geheel eigen karakter, wat bij draagt aan de afwisseling in de route.
Blauwdorp is een arbeidersbuurt die bovenop de resten van de oude verdedigingswerken werd gebouwd: de laatste omwalling van de stad met daaronder de kazematten. Deze verdedigingslinie liep grofweg over de lijn die de singels rond het stadscentrum vormen: Statensingel – Hertogsingel – Prins Bisschopsingel.
Voor Proosdijveld, het gedeelte west van de Ruttensingel, is voor de benaming van de straten geput uit de Nederlandse flora. Wat gezien het tuindorp-karakter van de buurt als treffend kan worden omschreven. In dit hart van de buurt vindt men de kerk en het buurtcentrum.
Trichterveld is het gedeelte met de ‘witte huisjes’ – een waarlijk tuindorp waar men voor de aanduiding van de straten gebruik heeft gemaakt van de eilandnamen van de vroegere kolonie Nederlands-Indië. Anno 2008 staat dit gedeelte op de slooplijst van woningvereniging en gemeente. De nieuw te bouwen woningen worden opgetrokken in
dezelfde stijl als de originele.
Wij hebben geprobeerd u een zo een duidelijk en overzichtelijk mogelijke beschrijving van de wandelroute te geven. In dit boekje treft u niet alleen de routebeschrijving, maar ook twee registers aan. Het ene biedt u informatie over de kunstwerken en hun makers – het andere, een namen-register, verschaft u wetenswaardigheden over de personen wiens namen voor de benoeming van een aantal straten in de wijk zijn gebruikt. Afhankelijk van u wandeltempo dient u anderhalf tot twee uren uit te trekken voor deze kleine ontdekkingsreis.
Colofon
*Uitgegeven door: Buurtplatform Mariaberg
*Research: Mathy Geraerts, John Houben, Jean Maussen, Leo Paris, Jos Roumans, Frits Wijngaard
*Tekst: Frits Wijngaard
*Fotografie: Frits Wijngaard
*Layout & Vormgeving: Jo Deckers, Frits Wijngaard
*Bronnen: Bolwerk der Nederlanden / L.J. Morreau, Buurt en buurtcentrum / J. Verham, Deze buurt moet onze buurt blijven / J. Verham, Historische atlas van Maastricht / E. Ramakers, Historische encyclopedie Maastricht / dr. Pierre Ubachs & drs. Ingrid Evers, Kerken van Maastricht / J. van Term & J. Nelissen, Stichting Historische Reeks Maastricht / diverse titels ‘Maastrichts Silhouet’, Trichterveld in beweging / L.M. Paris, Vijftig jaar radio omroep in Limburg / A.P.M. Carnmaet, Wikipedia / diverse auteurs.
Nawoord
Een woord van dank aan Gildegids de heer Jean Maussen, die zijn archief voor het Buurtplatform heeft opengesteld en met raad en daad aan deze wandelroute heeft bijgedragen, is hier op zijn plaats. Bedankt Jean! Verder dient te worden opgemerkt dat wij met deze versie van de wandelroute geen compleet beeld van de buurt en haar geschiedenis pretenderen te geven.
